‘Yemen’de Hadi’nin istifa ettirilmesi ve kurul kurulması, ABD’nin belgeyi ele aldığına işaret’
Suudi Arabistan’ın Birleşik Arap Emirlikleri’yle birlikte ABD takviyesiyle 2015’ten bu yana yürüttüğü Yemen savaşında dikkat alımlı gelişmeler yaşanıyor. Riyad’ın bakılırsav mühleti esasen dolmuş olan devlet lideri Mansur Hadi’yi bir daha iş başına getirmek üzere giriştiği savaşta yedi yıl dolarken, 377 binden çok can kaybı ve büyük bir yıkım oluştu. Suudi idaresi Ensarullah hareketi ve ortakları karşısında somut bir kazanım elde edememişken, son olarak Mansur Hadi’yi bir daha istifa ettirdikleri haberleri geliyor. Batı basınına konuşan bir Suudi yetkili, Hadi’nin Riyad’daki meskeninde neredeyse konut mahpusunda tutulduğunu argüman etti. Bu operasyonun gerisinde misyona geldiğinde Yemen savaşından çekileceğini duyurmuş olan lakin akabinde lojistik yardımına devam eden Biden idaresinin bulunduğu belirtiliyor.
Yemen’de neler olduğunu Yakın Doğu Haber sitesinin kurucusu ve araştırmacı müellif Alptekin Dursunoğlu ile konuştuk.
‘Batı’nın iki yüzlülüğüne 2015’ten beri en epeyce Yemen’de şahit oluyoruz’
Alptekin Dursunoğlu’na bakılırsa, Batı’nın ikiyüzlülüğü en hayli Yemen’de ortaya seriliyor, hatalı mağdur, mağdur hatalı üzere görünebiliyor:
“Ukrayna mevzusuyla ilgili olarak Batı’nın iki yüzlülüğü ve ana akımın şapkadan tavşan çıkarma problemine 2015’ten beri en hayli Yemen’de şahit oluyoruz. Şu an konuşacaklarımız hepimizi hayrete düşürecek. Şu ya da bu türlü o kadar fazlaca ana akımın tesirinde kalıyoruz ki hatalıyı mağdur, mağduru da hatalı üzere bakılırsabiliyoruz.”
‘Cumhurbaşkanlığı Kurulu Yemen’de oldum muhtemel var, bir daha bir geçiş devri yaşandığı için kuruldu’
Milletlerarası tanınırlığı olan Mansur Hadi’nin 7 Nisan’da evvel yardımcısını bakılırsavden alıp akabinde istifa ederek yetkilerini Reşat el Alimi başkanlığında yedi kişilik bir cumhurbaşkanlığı konsebir daha bıraktığını anlatan Dursunoğlu, bu kurul uygulamasının yeni olmadığı Yemen’de 1960’larda bu yana geçiş devirlerinde gündeme gelen bir uygulama olduğunu vurguladı:
“Suudi dayanaklı Mansur Haydi 7 Nisan’da evvel yardımcısı Ali Muhsin el-Ahmer’i misyondan aldı. Akabinde istifa ederek yetkilerini Reşat el Alimi başkanlığındaki yedi kişilik bir cumhurbaşkanlığı konsebir daha bıraktı. Yemen’de cumhurbaşkanlığı kurulu oldum mümkün var. Örneğin, 1990’da güney ve kuzey Yemen birleştikten daha sonra bir cumhurbaşkanlığı kurulu kuruluyor. bir daha 1962’de kuzey Yemen’de Zeydi imamlar idaresinin devrilip cumhuriyetin ilan edildiği sırada da o denli. bu biçimdedan beri kuzeyde kurulan altıncı cumhurbaşkanlığı kurulu bu. Şu andaki şahit olduğumuz Yemen’deki savaş aslında kurulan ancak tanınmayan bir cumhurbaşkanlığı kurulu sebebiyle yaşadığımız bir şey. Cumhurbaşkanlığı kurulu neden kurulur? Bir ülkede önemli bir idare değişikliği oluyor, Cemal Abdünnâsır’ın tesiriyle cumhuriyet ilan ediliyor. ötürüsıyla bir geçiş süreci yaşanacak, devlet bir daha şekillendirilecek, o yüzden cumhurbaşkanlığı kurulu kuruluyor. Kurulun bütün üyeleri askerlerden oluşuyor. Cemal Abdullah Serrar o periyot kurulun lideri, o da bir subay. Kurul ismi altında halkla olan ilgisine tahminen atıf yapmak için cumhurbaşkanlığı kurulu kuruluyor. Lakin bir daha de bir geçiş sürecini yönetim eden bir kurum. 1990’da iki Yemen birleşiyor. bir daha bir geçiş süreci yaşanıyor, burada da cumhurbaşkanlığı kurulu kuruluyor.”
‘Sana hükümetinin ‘Husiler’ diye anılması büyük bir hokkabazlık’
Mansur Hadi’nin 2015’ten daha sonra ülkeyi Suudi başşehri Riyad’daki bir otelden yönettiğini, lakin milletlerarası toplum tarafınca tanınırken, ülkenin başşehri dahil yüzde 60’ını denetim eden Ulusal Kurtuluş Hükümetine ‘Husiler’ denilip geçildiğini belirten Dursunoğlu, “Bu aslında fevkalade bir hokkabazlık” vurgusu yaptı:
“Mansur Haydi, 2015’ten beri Suudi Arabistan’da yaşıyor. Burada asıl değinilmesi gereken ana akım hokkabazlıklarından birisi şu: Milletlerarası toplumda herkes Yemen hükümeti denildiğinde Mansur Hadi’nin cumhurbaşkanı olduğu hükümeti anlıyor. Bu hükümet Suudi Arabistan’ın başşehri Riyad’da. 2015’ten beri bir otelde olan Cumhurbaşkanı Haydi ve kabinesi güya Yemen’i yönetiyor ve buna Yemen hükümeti deniyor. Dünya bunu bu biçimde söylüyor. Ülkenin yüzde 60’ından fazlasını denetim eden, ülkenin başşehri Sana’da bir hükümet var. Yemen ya da Sana hükümeti denmiyor, kendi kullandıkları isimleriyle Ulusal Kurtuluş Hükümeti olarak da değil, Husiler olarak bahsediliyor. Bu aslında dayanılmaz bir hokkabazlık zira Husiler söylemiş olduğinizde olayı sıradan bir kümeye indirgiyorsunuz. Hiç kimse şunu soymuyor, bir aile nasıl olabiliyor da bir ülkenin yüzde 60’ını denetim altına alabiliyor ve dünyanın en varlıklı ülkelerinin oluşturduğu bir koalisyona karşı 2015’ten beri hem askeri manada uğraş ediyor tıpkı vakitte ülkeyi yönetebiliyor? İşin tuhaf tarafı Suudilerin atadığı Haydi hükümetinin denetimindeki yerlerde ekonomik açıdan büyükfelaket yaşanmasına karşın Sana hükümetinin denetimindeki altındaki yerlerde ablukalara karşın sorun yaşanmıyor. Bu, oluşturulan yanılsamayı söz etmek açısından küçük bir örnek oldu.”
‘Hadi yönetmeyi başaramayınca istifa ettirip Husileri darbeci konumuna düşürmeye çalıştılar’
Dursunoğlu, 2011’den itibaren ‘Arap Baharı’ ismi altında altı Arap ülkesinde ayaklanma çıkartılırken, ABD’nin Bahreyn ile birlikte statükonun korunmasını istediği Yemen’de Suudiler öncülüğündeki Körfez İşbirliği Kurulu’nun işe el atmasının savaş sürecini tetiklediğini vurguladı. Dursunoğlu, Hadi’yi kullanarak süreci yönetmeyi başaramayan Suudilerin, Ensarullah hareketini ‘darbeci’ pozisyonuna düşürmeye çalıştıklarını belirtti:
“2015 yılında Suudiler, Yemen’e müdahale ederken bakılırsav müddeti bitmiş ve istifa etmiş olan Hadi’ye darbe yapıldığı nedeni öne sürülerek askeri operasyon düzenlediler. Bunun gerisinde ne vardı? Mansur Haydi, Ali Abdullah Salih’in yardımcısıyken Salih Suudiler tarafınca istifa ettirilerek cumhurbaşkanlığına getirilmişti. Haydi, 22 Ocak 2015’te istifa etti. İstifa ederken, Suudiler önderliğindeki Körfez İşbirliği Örgütü ismine Yemen’de bir sureci yönetiyordu. 2011’de Arap Baharı ismi altında altı Arap ülkesinde ayaklanma vardı. Amerika’nın devrilmesini istediği Libya ve Suriye üzere ülkelerde ayaklanmalar destekleniyordu. Amerika’nın devrilmesini istemediği Bahreyn, Yemen üzere ülkelerde statükonun korunmasını sağlamaya çalışıyorlardı. Tam da bu biçimdesi bir periyotta Bahreyn ve Yemen’de Amerika ismine Körfez İşbirliği Örgütü devreye girdi. Bahreyn’e askeri müdahale yapıldı, Yemen’de ise Ali Abdullah Salih istifa ettirilerek yetkileri Hadi’ye devredilerek bir formül bulundu. 2011’den askeri müdahalenin gerçekleştiği 2015’e kadar ülkedeki tüm siyasi süreçleri Suudiler yönetti. Büyük bir ulusal konferans kuruldu. Bütün siyasi kümeler toplandı. En sonunda bir metin üzerinde mutabakata varıldı. Lakin Suudiler istedikleri doğrultuda yönetemeyince Hadi’yi istifaya zorlayarak Husileri bir manada darbeci durumuna düşürmeye çalıştılar. 22 Ocak 2015 tarihinde Mansur Haydi istifa ederken Ensarullah ona istifa etmemesi gerektiğini söylemiş oldu ancak dinlemedi. Ensarullah hareketi de idare boşluğu olmaması için öteki kümelere cumhurbaşkanlığı kurulu kurulması davetinde bulundu. 7 Nisan’da olduğu üzere… Öteki kümelerin bir kısmı kabul etti, büyük bir kısım evvel reddetti. bu biçimde Ali Abdullah Salih’in de önemli nüfuzunun olduğu Yemen ordusu kumandanlarıyla Ensarullah bir meclis ve kurul kurdu. Amerika ve Suudi Arabistan ise bunu darbe olarak niteledi. Lakin öteki siyasi kümeler tam kurul konusunda mutabakata varmışken ve bunu periyodun BM Yemen Özel Temsilcisi Cemal Bin Ömer, ‘diğer kümeler da müzakere yapacaklar, kabul ettiler’ diye deklare ettiğı gün istifa eden Haydi, Aden’e gitti. Aden de ‘Hayır ben istifamı geri aldım, cumhurbaşkanıyım’ dedi. Bu şubat ayında oldu, mart ayında da askeri müdahaleye çağırdı.”
‘Batı’dan gelen açık dayanağa karşın Suudi koalisyonunun somut bir kazanımı yok’
Yemen savaşının sekizinci yılında Batı’dan gelen açık takviyeye karşın Suudi koalisyonunun somut kazanımı olmadığını vurgulayan Dursunoğlu, Ensarullah’ın Abu Dabi’yi maksat alabildiği bir güç istikrarı oluştuğunu anımsattı. Dursunoğlu, son süreçde Suudiler ve BAE’nin de birbirlerine girdiklerini vurguladı:
“Suudiler 2015’te Hadi’yi tekrar koltuğuna oturtmak üzere ‘Kararlılık Fırtınası’ ismi altında BAE ve ‘İslam ordusu’ ismini da verdikleri bir koalisyon kurdular. Bir hafta ortasında misyonu yerine getireceklerini söylüyorlardı. Lakin savaş sekizinci yılına giriyor. Ablukaya, Batılı ülkelerin siyasi-askeri takviyesine karşın askeri ve siyasi alanda Suudi koalisyonunun açık ve somut hiç bir kazanımı yok. Askeri açıdan Suudiler ne Sana’yı ne de Sana denetimi altındaki hiç bir yeri ele geçiremedikleri üzere aksine Marib üzere epey stratejik bir yeri kaybetmek üzereler. Suudiler, Marib’in intikamını almak üzere kentlere bombardımanları yoğunlaştırdıklarında Sana hükümeti güçleri de BAE ve Suudi Arabistan’ın derinliklerini gaye alıyor. Abu Dabi’yi artık amaç alabiliyorlar. Askeri kazanım olmadığı üzere siyasal açıdan da kendi içlerinde birbirlerine düştüler. Suudi Arabistan tarafınca desteklenen Haydi ile koalisyon ortağı BAE tarafınca desteklenen güney Yemen geçiş kurulu de birbiriyle savaşıyor. Güney Yemen geçiş kurulunun kendine has bir ajandası var, kuzeyden ayrılarak bağımsızlık istiyorlar. BAE ile ittifakı da bu çerçevede görüyorlar. Mansur Haydi ile Suudi ajandasıyla da çıkarları gereği ilgilenmiyorlar. Stratejik maksatları farklı. ötürüsıyla ne kendi içlerinde bir bütünlükleri var, ne hakim oldukları yerlerde istikrarlı bir siyasal yapı kurabildiler, ne kuzeye yönelik bir siyasal alternatif getirebiliyorlar, ne de askeri açıdan bir kazanımları var.”
‘Amerika artık direkt Yemen belgesini ele aldı diye duyuruldu’
Dursunoğlu’na göre Mansur Hadi’nin bir daha istifa ettirildiği ve yedi kişilik cumhurbaşkanlığı kurulu kurulduğu haberleri ABD’nin Yemen belgesini ele aldığına işaret. Bu durumda yeni bir yol haritası ortaya konulması gerektiğini belirten Dursunoğlu, Sanaa’daki hükümetin de görüşmeler için işgal ve ablukanın kaldırılmasını talep edeceğine dikkat çekti:
“Büyük bir ihtimalle ardında Amerika var. Mansur Hadi’ye cumhurbaşkanı kurulu kurduruldu. O konsey artık Suudi Arabistan’a değil, Aden’e gidecek. Yemen basınına göre Aden’de cumhurbaşkanlığı sarayının güvenliğini sağlamak üzere bir Amerikan birliği nazaranvlendirilmiş. Amerika artık direkt Yemen evrakını ele aldı diye duyuruldu. Şayet bu haber doğruysa, Amerikalıların alandaki varlığı muhtemelen yüzde 100 doğrudur. Ancak Amerikalılar siyasal açıdan da Yemen belgesini cumhurbaşkanlığı kuruluyla devralmışsa, bu şu manaya geliyor; Mansur Haydi ile bir arada Suudiler artık arka planda devreden çıkarılıyor. Direkt Amerika işe el atıyor. Bunun tabanı nasıl oluşturulacak? Suudileri, Aramco petrol tesislerini de korumak açısından nasıl olacak? bu biçimde bir muhatap yaratılacak. Bu Mansur Haydi ile olabilecek değildi. Zira Haydi savaşın da davetini yapan ve Suudi Arabistan’da yaşayan kişi olarak Ensarullah hareketiyle ya da Sana hükümetiyle barış kurabilecek bir konumda değil. 7 kişilik bu yeni kurulan kurulda güney, kuzey ve farklı yerlerden temsilciler bulunmasına dikkat edilmiş. Hem BAE dayanaklı isimler yer alıyor öte yandan Suudi Arabistan’da da olmayacak, Aden’e geliyorlar. Tahlil odaklı gidecekse Sana hükümetinin ‘Suudiler bu adımla Yemenlileri karşı karşıya getirmeye çalışıyor’ biçiminde algıları var. Bunu vakit ortasında bakılırsaceğiz. Şayet bu işin ardında hakikaten Amerika var ise, bunu barış istikametinde kullanacaksa bu kıymetli bir adım olacaktır. Cumhurbaşkanlığı kurulunun kurulmasıyla yeni bir yol haritası ortaya konacak. Gerçekten BM Yemen Özel Temsilcisi de yeni kurulun lideri Reşat el Alimi ile görüştü. Sana hükümetinin kelamı de şu; şayet barış görüşmeleri olacaksa, bu Suudi Arabistan’da olmaz, iki işgal ve abluka ortadan kaldırılmalı. Sana Havaalanı, Hudeyde limanı ve öteki limanlar abluka altındayken Yemen’e en temel insani muhtaçlık hususları bile giremezken barış görüşmesini yapamayız diyorlar. Bu bir Amerikan barış planının ön hazırlığıysa bu çerçevede bunu izlemek gerekiyor.”
‘Kaşıkçı’ya kadar Suudilerden yana olan daha sonra Yemen’in acılarının mağduriyetini yapan Türkiye yeniden Suudilerin yanına gelmiş oldu’
Erdoğan idaresinin Yemen’de uzun mühlet İran’ı suçlayıp Suudi Arabistan’ı desteklerken Cemal Kaşıkçı cinayetiyle tavır değiştirdiğini anımsatan Dursunoğlu, bunun kırılma noktası olduğuna dikkat çekti. Dursunoğlu, artık Suudilerin bir manada Yemen batağından kendilerini kurtarmaya çalıştıklarını söylerken, Ankara’nın tahminen arabulucu konumuyla bile gündeme gelebileceği görüşünü lisana getirdi:
“2015’te Cumhurbaşkanı Erdoğan derhal Suudi yanlısı bir konum almıştı ve direkt İran’ı suçlayarak ‘İran’ın Yemen’de neyi var neyi yoksa toplasın gitsin’ demişti. Suudi koalisyonuna direkt askeri katkı manasında değil lakin istihbarat ve lojistik takviye vaadinde bulunmuştu. Bu Cemal Kaşıkçı sıkıntısına kadar devam etti. Cemal Kaşıkçı cinayeti daha sonrası Amerika’da Kongre seçimleri vardı. Demokratlar bilhassa Trump’ı köşeye sıkıştırmak ismine Kaşıkçı belgesini ve Suudilerle alakalar evrakını köpürterek gündeme getirdi. Hem Ankara hem Katar bundan olağanüstü bir heyecana katılarak ‘Amerika, Muhammed Bin Salman’ı ipini çekebilir’ umuduna kapılarak ağır bir Suudi aksisi kampanya içine girdiler. Suudi Arabistan bağları feci bir duruma dönüşmüştü. Artık tekrar BAE, İsrail ve Suudi rejimleriyle bir daha münasebetler düzeltilmeye çalışılıyor. Türkiye, Yemen konusunda Kaşıkçı periyoduna kadar Suudilerden yana, Sana hükümetinin, Yemen’in yaşadığı acıları Suudilere hatırlatarak mağduriyetini yapan, şimdiyse tekrar Suudilerin yanında bir konuma gelmiş oldu. Umre ve Hac ziyaretleriyle ilgili bir haber görmüştüm. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gideceğiyle ilgili. Suudiler de sekiz sene hiç bir şey elde edememişler, şu anda bu adımlarla bir manada Yemen batağından kendilerini kurtarmaya çalışıyorlar. bu biçimde Türkiye tahminen arabulucu konumuyla bile gündeme gelebilir.”
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
Suudi Arabistan’ın Birleşik Arap Emirlikleri’yle birlikte ABD takviyesiyle 2015’ten bu yana yürüttüğü Yemen savaşında dikkat alımlı gelişmeler yaşanıyor. Riyad’ın bakılırsav mühleti esasen dolmuş olan devlet lideri Mansur Hadi’yi bir daha iş başına getirmek üzere giriştiği savaşta yedi yıl dolarken, 377 binden çok can kaybı ve büyük bir yıkım oluştu. Suudi idaresi Ensarullah hareketi ve ortakları karşısında somut bir kazanım elde edememişken, son olarak Mansur Hadi’yi bir daha istifa ettirdikleri haberleri geliyor. Batı basınına konuşan bir Suudi yetkili, Hadi’nin Riyad’daki meskeninde neredeyse konut mahpusunda tutulduğunu argüman etti. Bu operasyonun gerisinde misyona geldiğinde Yemen savaşından çekileceğini duyurmuş olan lakin akabinde lojistik yardımına devam eden Biden idaresinin bulunduğu belirtiliyor.
Yemen’de neler olduğunu Yakın Doğu Haber sitesinin kurucusu ve araştırmacı müellif Alptekin Dursunoğlu ile konuştuk.
‘Batı’nın iki yüzlülüğüne 2015’ten beri en epeyce Yemen’de şahit oluyoruz’
Alptekin Dursunoğlu’na bakılırsa, Batı’nın ikiyüzlülüğü en hayli Yemen’de ortaya seriliyor, hatalı mağdur, mağdur hatalı üzere görünebiliyor:
“Ukrayna mevzusuyla ilgili olarak Batı’nın iki yüzlülüğü ve ana akımın şapkadan tavşan çıkarma problemine 2015’ten beri en hayli Yemen’de şahit oluyoruz. Şu an konuşacaklarımız hepimizi hayrete düşürecek. Şu ya da bu türlü o kadar fazlaca ana akımın tesirinde kalıyoruz ki hatalıyı mağdur, mağduru da hatalı üzere bakılırsabiliyoruz.”
‘Cumhurbaşkanlığı Kurulu Yemen’de oldum muhtemel var, bir daha bir geçiş devri yaşandığı için kuruldu’
Milletlerarası tanınırlığı olan Mansur Hadi’nin 7 Nisan’da evvel yardımcısını bakılırsavden alıp akabinde istifa ederek yetkilerini Reşat el Alimi başkanlığında yedi kişilik bir cumhurbaşkanlığı konsebir daha bıraktığını anlatan Dursunoğlu, bu kurul uygulamasının yeni olmadığı Yemen’de 1960’larda bu yana geçiş devirlerinde gündeme gelen bir uygulama olduğunu vurguladı:
“Suudi dayanaklı Mansur Haydi 7 Nisan’da evvel yardımcısı Ali Muhsin el-Ahmer’i misyondan aldı. Akabinde istifa ederek yetkilerini Reşat el Alimi başkanlığındaki yedi kişilik bir cumhurbaşkanlığı konsebir daha bıraktı. Yemen’de cumhurbaşkanlığı kurulu oldum mümkün var. Örneğin, 1990’da güney ve kuzey Yemen birleştikten daha sonra bir cumhurbaşkanlığı kurulu kuruluyor. bir daha 1962’de kuzey Yemen’de Zeydi imamlar idaresinin devrilip cumhuriyetin ilan edildiği sırada da o denli. bu biçimdedan beri kuzeyde kurulan altıncı cumhurbaşkanlığı kurulu bu. Şu andaki şahit olduğumuz Yemen’deki savaş aslında kurulan ancak tanınmayan bir cumhurbaşkanlığı kurulu sebebiyle yaşadığımız bir şey. Cumhurbaşkanlığı kurulu neden kurulur? Bir ülkede önemli bir idare değişikliği oluyor, Cemal Abdünnâsır’ın tesiriyle cumhuriyet ilan ediliyor. ötürüsıyla bir geçiş süreci yaşanacak, devlet bir daha şekillendirilecek, o yüzden cumhurbaşkanlığı kurulu kuruluyor. Kurulun bütün üyeleri askerlerden oluşuyor. Cemal Abdullah Serrar o periyot kurulun lideri, o da bir subay. Kurul ismi altında halkla olan ilgisine tahminen atıf yapmak için cumhurbaşkanlığı kurulu kuruluyor. Lakin bir daha de bir geçiş sürecini yönetim eden bir kurum. 1990’da iki Yemen birleşiyor. bir daha bir geçiş süreci yaşanıyor, burada da cumhurbaşkanlığı kurulu kuruluyor.”
‘Sana hükümetinin ‘Husiler’ diye anılması büyük bir hokkabazlık’
Mansur Hadi’nin 2015’ten daha sonra ülkeyi Suudi başşehri Riyad’daki bir otelden yönettiğini, lakin milletlerarası toplum tarafınca tanınırken, ülkenin başşehri dahil yüzde 60’ını denetim eden Ulusal Kurtuluş Hükümetine ‘Husiler’ denilip geçildiğini belirten Dursunoğlu, “Bu aslında fevkalade bir hokkabazlık” vurgusu yaptı:
“Mansur Haydi, 2015’ten beri Suudi Arabistan’da yaşıyor. Burada asıl değinilmesi gereken ana akım hokkabazlıklarından birisi şu: Milletlerarası toplumda herkes Yemen hükümeti denildiğinde Mansur Hadi’nin cumhurbaşkanı olduğu hükümeti anlıyor. Bu hükümet Suudi Arabistan’ın başşehri Riyad’da. 2015’ten beri bir otelde olan Cumhurbaşkanı Haydi ve kabinesi güya Yemen’i yönetiyor ve buna Yemen hükümeti deniyor. Dünya bunu bu biçimde söylüyor. Ülkenin yüzde 60’ından fazlasını denetim eden, ülkenin başşehri Sana’da bir hükümet var. Yemen ya da Sana hükümeti denmiyor, kendi kullandıkları isimleriyle Ulusal Kurtuluş Hükümeti olarak da değil, Husiler olarak bahsediliyor. Bu aslında dayanılmaz bir hokkabazlık zira Husiler söylemiş olduğinizde olayı sıradan bir kümeye indirgiyorsunuz. Hiç kimse şunu soymuyor, bir aile nasıl olabiliyor da bir ülkenin yüzde 60’ını denetim altına alabiliyor ve dünyanın en varlıklı ülkelerinin oluşturduğu bir koalisyona karşı 2015’ten beri hem askeri manada uğraş ediyor tıpkı vakitte ülkeyi yönetebiliyor? İşin tuhaf tarafı Suudilerin atadığı Haydi hükümetinin denetimindeki yerlerde ekonomik açıdan büyükfelaket yaşanmasına karşın Sana hükümetinin denetimindeki altındaki yerlerde ablukalara karşın sorun yaşanmıyor. Bu, oluşturulan yanılsamayı söz etmek açısından küçük bir örnek oldu.”
‘Hadi yönetmeyi başaramayınca istifa ettirip Husileri darbeci konumuna düşürmeye çalıştılar’
Dursunoğlu, 2011’den itibaren ‘Arap Baharı’ ismi altında altı Arap ülkesinde ayaklanma çıkartılırken, ABD’nin Bahreyn ile birlikte statükonun korunmasını istediği Yemen’de Suudiler öncülüğündeki Körfez İşbirliği Kurulu’nun işe el atmasının savaş sürecini tetiklediğini vurguladı. Dursunoğlu, Hadi’yi kullanarak süreci yönetmeyi başaramayan Suudilerin, Ensarullah hareketini ‘darbeci’ pozisyonuna düşürmeye çalıştıklarını belirtti:
“2015 yılında Suudiler, Yemen’e müdahale ederken bakılırsav müddeti bitmiş ve istifa etmiş olan Hadi’ye darbe yapıldığı nedeni öne sürülerek askeri operasyon düzenlediler. Bunun gerisinde ne vardı? Mansur Haydi, Ali Abdullah Salih’in yardımcısıyken Salih Suudiler tarafınca istifa ettirilerek cumhurbaşkanlığına getirilmişti. Haydi, 22 Ocak 2015’te istifa etti. İstifa ederken, Suudiler önderliğindeki Körfez İşbirliği Örgütü ismine Yemen’de bir sureci yönetiyordu. 2011’de Arap Baharı ismi altında altı Arap ülkesinde ayaklanma vardı. Amerika’nın devrilmesini istediği Libya ve Suriye üzere ülkelerde ayaklanmalar destekleniyordu. Amerika’nın devrilmesini istemediği Bahreyn, Yemen üzere ülkelerde statükonun korunmasını sağlamaya çalışıyorlardı. Tam da bu biçimdesi bir periyotta Bahreyn ve Yemen’de Amerika ismine Körfez İşbirliği Örgütü devreye girdi. Bahreyn’e askeri müdahale yapıldı, Yemen’de ise Ali Abdullah Salih istifa ettirilerek yetkileri Hadi’ye devredilerek bir formül bulundu. 2011’den askeri müdahalenin gerçekleştiği 2015’e kadar ülkedeki tüm siyasi süreçleri Suudiler yönetti. Büyük bir ulusal konferans kuruldu. Bütün siyasi kümeler toplandı. En sonunda bir metin üzerinde mutabakata varıldı. Lakin Suudiler istedikleri doğrultuda yönetemeyince Hadi’yi istifaya zorlayarak Husileri bir manada darbeci durumuna düşürmeye çalıştılar. 22 Ocak 2015 tarihinde Mansur Haydi istifa ederken Ensarullah ona istifa etmemesi gerektiğini söylemiş oldu ancak dinlemedi. Ensarullah hareketi de idare boşluğu olmaması için öteki kümelere cumhurbaşkanlığı kurulu kurulması davetinde bulundu. 7 Nisan’da olduğu üzere… Öteki kümelerin bir kısmı kabul etti, büyük bir kısım evvel reddetti. bu biçimde Ali Abdullah Salih’in de önemli nüfuzunun olduğu Yemen ordusu kumandanlarıyla Ensarullah bir meclis ve kurul kurdu. Amerika ve Suudi Arabistan ise bunu darbe olarak niteledi. Lakin öteki siyasi kümeler tam kurul konusunda mutabakata varmışken ve bunu periyodun BM Yemen Özel Temsilcisi Cemal Bin Ömer, ‘diğer kümeler da müzakere yapacaklar, kabul ettiler’ diye deklare ettiğı gün istifa eden Haydi, Aden’e gitti. Aden de ‘Hayır ben istifamı geri aldım, cumhurbaşkanıyım’ dedi. Bu şubat ayında oldu, mart ayında da askeri müdahaleye çağırdı.”
‘Batı’dan gelen açık dayanağa karşın Suudi koalisyonunun somut bir kazanımı yok’
Yemen savaşının sekizinci yılında Batı’dan gelen açık takviyeye karşın Suudi koalisyonunun somut kazanımı olmadığını vurgulayan Dursunoğlu, Ensarullah’ın Abu Dabi’yi maksat alabildiği bir güç istikrarı oluştuğunu anımsattı. Dursunoğlu, son süreçde Suudiler ve BAE’nin de birbirlerine girdiklerini vurguladı:
“Suudiler 2015’te Hadi’yi tekrar koltuğuna oturtmak üzere ‘Kararlılık Fırtınası’ ismi altında BAE ve ‘İslam ordusu’ ismini da verdikleri bir koalisyon kurdular. Bir hafta ortasında misyonu yerine getireceklerini söylüyorlardı. Lakin savaş sekizinci yılına giriyor. Ablukaya, Batılı ülkelerin siyasi-askeri takviyesine karşın askeri ve siyasi alanda Suudi koalisyonunun açık ve somut hiç bir kazanımı yok. Askeri açıdan Suudiler ne Sana’yı ne de Sana denetimi altındaki hiç bir yeri ele geçiremedikleri üzere aksine Marib üzere epey stratejik bir yeri kaybetmek üzereler. Suudiler, Marib’in intikamını almak üzere kentlere bombardımanları yoğunlaştırdıklarında Sana hükümeti güçleri de BAE ve Suudi Arabistan’ın derinliklerini gaye alıyor. Abu Dabi’yi artık amaç alabiliyorlar. Askeri kazanım olmadığı üzere siyasal açıdan da kendi içlerinde birbirlerine düştüler. Suudi Arabistan tarafınca desteklenen Haydi ile koalisyon ortağı BAE tarafınca desteklenen güney Yemen geçiş kurulu de birbiriyle savaşıyor. Güney Yemen geçiş kurulunun kendine has bir ajandası var, kuzeyden ayrılarak bağımsızlık istiyorlar. BAE ile ittifakı da bu çerçevede görüyorlar. Mansur Haydi ile Suudi ajandasıyla da çıkarları gereği ilgilenmiyorlar. Stratejik maksatları farklı. ötürüsıyla ne kendi içlerinde bir bütünlükleri var, ne hakim oldukları yerlerde istikrarlı bir siyasal yapı kurabildiler, ne kuzeye yönelik bir siyasal alternatif getirebiliyorlar, ne de askeri açıdan bir kazanımları var.”
‘Amerika artık direkt Yemen belgesini ele aldı diye duyuruldu’
Dursunoğlu’na göre Mansur Hadi’nin bir daha istifa ettirildiği ve yedi kişilik cumhurbaşkanlığı kurulu kurulduğu haberleri ABD’nin Yemen belgesini ele aldığına işaret. Bu durumda yeni bir yol haritası ortaya konulması gerektiğini belirten Dursunoğlu, Sanaa’daki hükümetin de görüşmeler için işgal ve ablukanın kaldırılmasını talep edeceğine dikkat çekti:
“Büyük bir ihtimalle ardında Amerika var. Mansur Hadi’ye cumhurbaşkanı kurulu kurduruldu. O konsey artık Suudi Arabistan’a değil, Aden’e gidecek. Yemen basınına göre Aden’de cumhurbaşkanlığı sarayının güvenliğini sağlamak üzere bir Amerikan birliği nazaranvlendirilmiş. Amerika artık direkt Yemen evrakını ele aldı diye duyuruldu. Şayet bu haber doğruysa, Amerikalıların alandaki varlığı muhtemelen yüzde 100 doğrudur. Ancak Amerikalılar siyasal açıdan da Yemen belgesini cumhurbaşkanlığı kuruluyla devralmışsa, bu şu manaya geliyor; Mansur Haydi ile bir arada Suudiler artık arka planda devreden çıkarılıyor. Direkt Amerika işe el atıyor. Bunun tabanı nasıl oluşturulacak? Suudileri, Aramco petrol tesislerini de korumak açısından nasıl olacak? bu biçimde bir muhatap yaratılacak. Bu Mansur Haydi ile olabilecek değildi. Zira Haydi savaşın da davetini yapan ve Suudi Arabistan’da yaşayan kişi olarak Ensarullah hareketiyle ya da Sana hükümetiyle barış kurabilecek bir konumda değil. 7 kişilik bu yeni kurulan kurulda güney, kuzey ve farklı yerlerden temsilciler bulunmasına dikkat edilmiş. Hem BAE dayanaklı isimler yer alıyor öte yandan Suudi Arabistan’da da olmayacak, Aden’e geliyorlar. Tahlil odaklı gidecekse Sana hükümetinin ‘Suudiler bu adımla Yemenlileri karşı karşıya getirmeye çalışıyor’ biçiminde algıları var. Bunu vakit ortasında bakılırsaceğiz. Şayet bu işin ardında hakikaten Amerika var ise, bunu barış istikametinde kullanacaksa bu kıymetli bir adım olacaktır. Cumhurbaşkanlığı kurulunun kurulmasıyla yeni bir yol haritası ortaya konacak. Gerçekten BM Yemen Özel Temsilcisi de yeni kurulun lideri Reşat el Alimi ile görüştü. Sana hükümetinin kelamı de şu; şayet barış görüşmeleri olacaksa, bu Suudi Arabistan’da olmaz, iki işgal ve abluka ortadan kaldırılmalı. Sana Havaalanı, Hudeyde limanı ve öteki limanlar abluka altındayken Yemen’e en temel insani muhtaçlık hususları bile giremezken barış görüşmesini yapamayız diyorlar. Bu bir Amerikan barış planının ön hazırlığıysa bu çerçevede bunu izlemek gerekiyor.”
‘Kaşıkçı’ya kadar Suudilerden yana olan daha sonra Yemen’in acılarının mağduriyetini yapan Türkiye yeniden Suudilerin yanına gelmiş oldu’
Erdoğan idaresinin Yemen’de uzun mühlet İran’ı suçlayıp Suudi Arabistan’ı desteklerken Cemal Kaşıkçı cinayetiyle tavır değiştirdiğini anımsatan Dursunoğlu, bunun kırılma noktası olduğuna dikkat çekti. Dursunoğlu, artık Suudilerin bir manada Yemen batağından kendilerini kurtarmaya çalıştıklarını söylerken, Ankara’nın tahminen arabulucu konumuyla bile gündeme gelebileceği görüşünü lisana getirdi:
“2015’te Cumhurbaşkanı Erdoğan derhal Suudi yanlısı bir konum almıştı ve direkt İran’ı suçlayarak ‘İran’ın Yemen’de neyi var neyi yoksa toplasın gitsin’ demişti. Suudi koalisyonuna direkt askeri katkı manasında değil lakin istihbarat ve lojistik takviye vaadinde bulunmuştu. Bu Cemal Kaşıkçı sıkıntısına kadar devam etti. Cemal Kaşıkçı cinayeti daha sonrası Amerika’da Kongre seçimleri vardı. Demokratlar bilhassa Trump’ı köşeye sıkıştırmak ismine Kaşıkçı belgesini ve Suudilerle alakalar evrakını köpürterek gündeme getirdi. Hem Ankara hem Katar bundan olağanüstü bir heyecana katılarak ‘Amerika, Muhammed Bin Salman’ı ipini çekebilir’ umuduna kapılarak ağır bir Suudi aksisi kampanya içine girdiler. Suudi Arabistan bağları feci bir duruma dönüşmüştü. Artık tekrar BAE, İsrail ve Suudi rejimleriyle bir daha münasebetler düzeltilmeye çalışılıyor. Türkiye, Yemen konusunda Kaşıkçı periyoduna kadar Suudilerden yana, Sana hükümetinin, Yemen’in yaşadığı acıları Suudilere hatırlatarak mağduriyetini yapan, şimdiyse tekrar Suudilerin yanında bir konuma gelmiş oldu. Umre ve Hac ziyaretleriyle ilgili bir haber görmüştüm. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gideceğiyle ilgili. Suudiler de sekiz sene hiç bir şey elde edememişler, şu anda bu adımlarla bir manada Yemen batağından kendilerini kurtarmaya çalışıyorlar. bu biçimde Türkiye tahminen arabulucu konumuyla bile gündeme gelebilir.”
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.