‘Türkiye yeni ticari imkanlar ararken BRICS değerli bir fırsat olabilir’
Çin, Rusya, Hindistan, Çin, Brezilya’nın İngilizcedeki baş harflerinden oluşan “BRIC” tabiri birinci defa 2001 yılında Goldman Sachs idare heyeti lideri Jim O’Neill tarafınca hazırlanan ‘Building Better Küresel Economic BRICs’ raporunda kullanıldı. Bu tarihten itibaren çeşitli seviyelerde bir ortaya gelen BRIC ülkeleri, birinci devlet liderleri toplantısını 16 Temmuz 2009’da Rusya’da yaptı. 2010’da Güney Afrika Cumhuriyeti’nin de birliğe katılmasıyla birliğin kısa ismi BRICS olarak değiştirildi.
Yüksek büyüme oranları, global sistemdeki potansiyel güçleri ve bölgesel dinamiklerle bir arada öne çıkan pozisyonlarıyla ortak bilhassa taşıyan BRICS ülkeleri; dünyanın yüzölçümünün dörtte birinden büyük bir alanı kaplıyor, 3 milyarı aşkın insanı (dünya nüfusunun yüzde 40’ı) temsil ediyor ve dünya iktisadının yüzde 23’ünden çoksını oluşturuyor. BRICS ülkeleri Avrupa ve Amerika’nın denetimindeki sistem yerine daha adil bir memleketler arası sisteme ulaşmayı hedefliyor. Bu açıdan BRICS ülkelerinin 2050 yılında dünyanın en önde gelen ekonomileri olarak tanımlanması da kıymet taşıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2018’de BRICS tepesine katılmıştı
BRICS ülkeleri Türkiye’nin de yakın işbirliği ortasında olduğu ülkeler olarak dikkat çekiyor. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 2018’de Johannesburg’da yapılan 10’uncu BRICS Zirvesi’ne iştiraki ve aile fotoğrafında yer alması da Türkiye’nin bu birliğe verdiği ehemmiyeti ortaya koydu.
BRICS ülkeleri 2050 yılı ekonomik öngörüleri ortasında dünyanın birinci altı büyük iktisadı olacağı öngörülürken Türkiye’nin dünyanın birinci on büyük iktisadından biri haline geleceği varsayımları BRICS ve Türkiye münasebetleri açısından kıymet taşıyor.
Dünyanın dedolarizasyon sürecinden geçtiği, neoliberal sıcak para iktisadının süratle gerilediği bir devirde epeyce taraflılığı öne çıkaran BRICS, Türkiye’nin gelecek gayeleri ile uyuşuyor. Türkiye’nin lokal paralar ile ticaret isteği ve bunu BRICS ülkeleri ile de kurmak istediği daha evvel lisana getirilmişti. BRICS ülkeleri de lokal para ile ticaret hatta ortak bir para ünitesinin oluşturulması konusunda adımlar atıyor.
‘Doların hakim olduğu sisteme meydan okuma hem ABD’yi birebir vakitte AB’yi endişelendiriyor’
Dünyada yeni bir global tertibin tanımladığı bu vakitte Türkiye’nin BRICS ile kuracağı bağlantıyı kıymetlendiren Dumlupınar Üniversitesi’nden Dr. Barış Adıbelli şunları kaydetti:
“Ukrayna krizinden daha evvel Rusya ve Çin lokal para üniteleriyle ticareti konuşuyordu. Hatta ortak para ünitesine hakikat da bir gidişat olabilir. Bunun ismi ‘Avrasya doları’ olabilir. Bugün esasen Rusya’nın Avrasya Ekonomik Birliği, Çin’in Bir Jenerasyon Bir Yol projesi var. Türkiye de bu iki yapıyla çok ilgileniyor. Türkiye de esasen mahallî para ünitesi ya da yeni bir para ünitesiyle ticarete sıcak bakıyor. ötürüsıyla AB’nin eurosu üzere önümüzdeki devirde de Rusya, Çin, Türkiye, Orta Asya devletleri hatta Pakistan, Hindistan içinde yeni bir para ünitesi ortaya çıkabilir. Tahminen ileride ortak bir merkez bankası bile kurulabilir. aslına bakarsanız ABD’nin aslında Rusya ve Çin’e ‘uluslararası sisteme meydan okuyorlar’ halindeki eleştirisi bu noktadan geliyor. Doların hakim olduğu sisteme bu ülkelerin meydan okuması hem ABD’yi birebir vakitte AB’yi endişelendiriyor.”
‘ABD, krizi uzatarak yeni dünya kurgusunu engelleme ismine teşebbüslerde bulunuyor’
“BRICS artı Türkiye birinci etapta mahallî para üniteleri ile ticaret yapabilirler lakin bunun bir daha sonraki adımı ortak para ünitesi kurulmasıdır” diye devam eden Adıbelli, şunları ekledi:
“Rusya tıpkı AB üzere bir bölgesel entegrasyonun yapılmasının daha sağlıklı olacağını düşünüyor. En son Putin’in Çin’e yaptığı ziyarette Büyük Avrasya Paydaşlığı diye bir yeni kavram ortaya konuldu. Türkiye de bu kavramdan epeyce uzak değil. Zira Türkiye’nin de temelde bakış açısı birebir. Türkiye de yeni bir dünya tertibinin şekillenmesini istiyor, bunun ‘Dünya 5’ten büyüktür’ diyerek BM’ye kadar olmasını istiyor. Yükselen bir Asya var. Ukrayna’daki operasyon bunu biraz daha hızlandıracaktır ve hiç bir şey bir öncesi üzere olmayacak. Yeni dünya sistemi bu dinamikler üzerinden gelecek ve bu ABD’de, Avrupa’da değil direkt Avrasya’da ortaya çıkacak. Bunu referans noktası da BM’deki oylamalar oldu. Çekimser kalan ülkeler üzerinden Asya, Afrika, Latin Amerika’da apayrı bir yeni eksen ortaya çıkıyor. Operasyon daha sonrası periyotta apayrı bir sistemin ortaya çıkacağını bilen ABD, krizi uzatarak Rusya’yı ve Çin’i daha sıkıntı duruma sokup yeni dünya kurgusunu engelleme ismine teşebbüslerde bulunuyor.”
‘BRICS ortasındaki ülkeler Türkiye için epeyce yabancı ülkeler değil’
Türkiye’nin ‘bir daha Asya’ teşebbüsüyle kendi Asya siyasetini oluşturmaya başladığını kaydeden Adıbelli, “Yeni devirde Türkiye yeni ticari imkanlar ararken BRICS de Türkiye için değerli bir fırsat olabilir. Bir Nesil Bir Yol projesinde Türkiye faal olarak var, Cumhurbaşkanı Erdoğan Pakistan ziyaretinde Çin-Pakistan iktisat koridoruna da katılmak istediğini söylemişti. Bunu bir daha sonraki adımı BRICS’le Türkiye’nin politik söylemsel seviyede değil de önemli bir biçimde iştirak için ilgilenmesi olabilir. BRICS ortasındaki ülkeler de Türkiye için hayli yabancı ülkeler değil” tabirlerini kullandı.
“Yeni bir dünya nizamı için evvel ekonomik sistem kurulmalı onun üzerine siyasi nizamı kurmalısınız” diyerek devam eden Adıbelli, “Ekonomik nizamı kurmadan yahut mevcut dünya sisteminin ekonomik yapısına meydan okumadan bunu yapamazsınız. Ekonomik temel de dolar hakimiyetine karşı çıkışla olarak görülüyor. Rusya, Çin ve Türkiye de bunu uzun bir vakittir tartışıyor. Bu da yeni dünya sistemine gerçek gidişatı gösteriyor. Önümüzdeki periyotta bunu daha net bir formda nazaranceğiz” tabirlerini de ekledi.
‘Doğu, Batı’ya temel kıymetin üretim, değerli madenler, doğalgaz ve petrol olduğunu öğretiyor’
Ekonomist ve müellif Bartu Soral ise Türkiye’nin evvela üretim iktisadını kurarak ‘oyun kurucu’ rol üstlenmesi gerektiğini belirtiyor. Soral, dünyada ekonomik alanda yaşanan rekabeti şu biçimde anlattı:
“Dünyayı iki kutba ayırıp pahalandırmak lazım. Hakikaten iki kutup içinde bir ekonomik çaba başladı. Bu aslında son 15 yıldır biriken bir gazdı ve bugün artık vakti geldi. Ukrayna krizi üzerinden ABD ve AB’nin bir kısmına karşı Rusya, Çin, Hindistan, Kuzey Kore ve İran’ın olduğu bir savaş. Dünyada finansal süreçlerden edilen kârlar, üretimden ve gerçek kesimden edilen kârların kat be kat üstüne çıktı. Finansal süreçlerde 1.27 katrilyon dövizin yüzde 88’i dolar ile yapılan süreçler. Burada doların ne kadar hakim ve rezerv para durumunda olduğunu görüyoruz. Bu 1.27 katrilyonluk döviz sürecinin yüzde 49’u Londra’da yüzde 25’i de New York’ta yapılıyor. Yani Anglo-Saksonlar paraya hakim durumda. Dünya ihracat birincisi Çin, en büyük doğalgaz tedarikçisi Rusya, değerli madenlerde Rusya’nın büyük bir hakimiyeti var, bu sebeple şunu görüyoruz: Karşılık kıymeti olmayan paraya Batı hakim. Doğu ise Batı’ya temel pahanın üretim, değerli madenler, doğalgaz ve petrol olduğunu öğretiyor.”
‘Türkiye’nin her yıl yaklaşık 220 milyar dolar döviz bulması lazım’
“Bu değerlendirmeler karşılığında Türkiye’ye baktığımızda Türkiye’nin her yıl yaklaşık 220 milyar dolar döviz bulması lazım” diye devam eden Soral, “Türk iktisadı dolara, euroya karnından bağlı hale geldi. Bunu sürdürebilmek için dövize gereksinim var. Bu ölçü 2002’lerde yıllık 25-30 milyar dolardı, 20 yıl daha sonra 220 milyarlara geldi. Zira Türkiye yanlış para, kamu, maliye, borçlanma siyasetleri kararında dövize, ithalata bağımlı bir ekonomik sisteme oturdu” dedi.
‘Türkiye jeopolitik olarak hayli güzel bir noktada’
Türkiye’nin BRICS’e katılmasının getireceği artılar ve eksiler olduğunu söz eden Soral, şunları söylemiş oldu:
“Türkiye’nin bugün mevcut bulunduğu NATO ittifakıyla aslına bakarsanız bir eksiler manzumesi. Türkiye’nin temel sorunu hangi ittifakla yürüyeceği yahut nasıl bir ittifak değişikliği yapacağı değil bu düştüğü bataktan nasıl çıkıp yine üretim iktisadına döneceğidir. Türkiye üretim kaidelerini bu kadar sönümlendirdiği, orta malların üretiminden 2002’den beri peyderpey çekildiği ve Türkiye’yi ithalat cenneti yaptığı noktada, Türkiye’nin bugün hangi ittifakta kalalım tartışmasından çok, bu bataktan nasıl çıkacağını konuşması lazım. Türkiye jeopolitik olarak epey âlâ bir noktada lakin ekonomik olarak oyun kurucu değil. Üretim ve teknoloji olarak oyun kurucu iktisadi güç olmanız lazım ki BRICS üzere platformlarda önemli kelam sahibi olabilesiniz.”
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
Çin, Rusya, Hindistan, Çin, Brezilya’nın İngilizcedeki baş harflerinden oluşan “BRIC” tabiri birinci defa 2001 yılında Goldman Sachs idare heyeti lideri Jim O’Neill tarafınca hazırlanan ‘Building Better Küresel Economic BRICs’ raporunda kullanıldı. Bu tarihten itibaren çeşitli seviyelerde bir ortaya gelen BRIC ülkeleri, birinci devlet liderleri toplantısını 16 Temmuz 2009’da Rusya’da yaptı. 2010’da Güney Afrika Cumhuriyeti’nin de birliğe katılmasıyla birliğin kısa ismi BRICS olarak değiştirildi.
Yüksek büyüme oranları, global sistemdeki potansiyel güçleri ve bölgesel dinamiklerle bir arada öne çıkan pozisyonlarıyla ortak bilhassa taşıyan BRICS ülkeleri; dünyanın yüzölçümünün dörtte birinden büyük bir alanı kaplıyor, 3 milyarı aşkın insanı (dünya nüfusunun yüzde 40’ı) temsil ediyor ve dünya iktisadının yüzde 23’ünden çoksını oluşturuyor. BRICS ülkeleri Avrupa ve Amerika’nın denetimindeki sistem yerine daha adil bir memleketler arası sisteme ulaşmayı hedefliyor. Bu açıdan BRICS ülkelerinin 2050 yılında dünyanın en önde gelen ekonomileri olarak tanımlanması da kıymet taşıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2018’de BRICS tepesine katılmıştı
BRICS ülkeleri Türkiye’nin de yakın işbirliği ortasında olduğu ülkeler olarak dikkat çekiyor. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 2018’de Johannesburg’da yapılan 10’uncu BRICS Zirvesi’ne iştiraki ve aile fotoğrafında yer alması da Türkiye’nin bu birliğe verdiği ehemmiyeti ortaya koydu.
BRICS ülkeleri 2050 yılı ekonomik öngörüleri ortasında dünyanın birinci altı büyük iktisadı olacağı öngörülürken Türkiye’nin dünyanın birinci on büyük iktisadından biri haline geleceği varsayımları BRICS ve Türkiye münasebetleri açısından kıymet taşıyor.
Dünyanın dedolarizasyon sürecinden geçtiği, neoliberal sıcak para iktisadının süratle gerilediği bir devirde epeyce taraflılığı öne çıkaran BRICS, Türkiye’nin gelecek gayeleri ile uyuşuyor. Türkiye’nin lokal paralar ile ticaret isteği ve bunu BRICS ülkeleri ile de kurmak istediği daha evvel lisana getirilmişti. BRICS ülkeleri de lokal para ile ticaret hatta ortak bir para ünitesinin oluşturulması konusunda adımlar atıyor.
‘Doların hakim olduğu sisteme meydan okuma hem ABD’yi birebir vakitte AB’yi endişelendiriyor’
Dünyada yeni bir global tertibin tanımladığı bu vakitte Türkiye’nin BRICS ile kuracağı bağlantıyı kıymetlendiren Dumlupınar Üniversitesi’nden Dr. Barış Adıbelli şunları kaydetti:
“Ukrayna krizinden daha evvel Rusya ve Çin lokal para üniteleriyle ticareti konuşuyordu. Hatta ortak para ünitesine hakikat da bir gidişat olabilir. Bunun ismi ‘Avrasya doları’ olabilir. Bugün esasen Rusya’nın Avrasya Ekonomik Birliği, Çin’in Bir Jenerasyon Bir Yol projesi var. Türkiye de bu iki yapıyla çok ilgileniyor. Türkiye de esasen mahallî para ünitesi ya da yeni bir para ünitesiyle ticarete sıcak bakıyor. ötürüsıyla AB’nin eurosu üzere önümüzdeki devirde de Rusya, Çin, Türkiye, Orta Asya devletleri hatta Pakistan, Hindistan içinde yeni bir para ünitesi ortaya çıkabilir. Tahminen ileride ortak bir merkez bankası bile kurulabilir. aslına bakarsanız ABD’nin aslında Rusya ve Çin’e ‘uluslararası sisteme meydan okuyorlar’ halindeki eleştirisi bu noktadan geliyor. Doların hakim olduğu sisteme bu ülkelerin meydan okuması hem ABD’yi birebir vakitte AB’yi endişelendiriyor.”
‘ABD, krizi uzatarak yeni dünya kurgusunu engelleme ismine teşebbüslerde bulunuyor’
“BRICS artı Türkiye birinci etapta mahallî para üniteleri ile ticaret yapabilirler lakin bunun bir daha sonraki adımı ortak para ünitesi kurulmasıdır” diye devam eden Adıbelli, şunları ekledi:
“Rusya tıpkı AB üzere bir bölgesel entegrasyonun yapılmasının daha sağlıklı olacağını düşünüyor. En son Putin’in Çin’e yaptığı ziyarette Büyük Avrasya Paydaşlığı diye bir yeni kavram ortaya konuldu. Türkiye de bu kavramdan epeyce uzak değil. Zira Türkiye’nin de temelde bakış açısı birebir. Türkiye de yeni bir dünya tertibinin şekillenmesini istiyor, bunun ‘Dünya 5’ten büyüktür’ diyerek BM’ye kadar olmasını istiyor. Yükselen bir Asya var. Ukrayna’daki operasyon bunu biraz daha hızlandıracaktır ve hiç bir şey bir öncesi üzere olmayacak. Yeni dünya sistemi bu dinamikler üzerinden gelecek ve bu ABD’de, Avrupa’da değil direkt Avrasya’da ortaya çıkacak. Bunu referans noktası da BM’deki oylamalar oldu. Çekimser kalan ülkeler üzerinden Asya, Afrika, Latin Amerika’da apayrı bir yeni eksen ortaya çıkıyor. Operasyon daha sonrası periyotta apayrı bir sistemin ortaya çıkacağını bilen ABD, krizi uzatarak Rusya’yı ve Çin’i daha sıkıntı duruma sokup yeni dünya kurgusunu engelleme ismine teşebbüslerde bulunuyor.”
‘BRICS ortasındaki ülkeler Türkiye için epeyce yabancı ülkeler değil’
Türkiye’nin ‘bir daha Asya’ teşebbüsüyle kendi Asya siyasetini oluşturmaya başladığını kaydeden Adıbelli, “Yeni devirde Türkiye yeni ticari imkanlar ararken BRICS de Türkiye için değerli bir fırsat olabilir. Bir Nesil Bir Yol projesinde Türkiye faal olarak var, Cumhurbaşkanı Erdoğan Pakistan ziyaretinde Çin-Pakistan iktisat koridoruna da katılmak istediğini söylemişti. Bunu bir daha sonraki adımı BRICS’le Türkiye’nin politik söylemsel seviyede değil de önemli bir biçimde iştirak için ilgilenmesi olabilir. BRICS ortasındaki ülkeler de Türkiye için hayli yabancı ülkeler değil” tabirlerini kullandı.
“Yeni bir dünya nizamı için evvel ekonomik sistem kurulmalı onun üzerine siyasi nizamı kurmalısınız” diyerek devam eden Adıbelli, “Ekonomik nizamı kurmadan yahut mevcut dünya sisteminin ekonomik yapısına meydan okumadan bunu yapamazsınız. Ekonomik temel de dolar hakimiyetine karşı çıkışla olarak görülüyor. Rusya, Çin ve Türkiye de bunu uzun bir vakittir tartışıyor. Bu da yeni dünya sistemine gerçek gidişatı gösteriyor. Önümüzdeki periyotta bunu daha net bir formda nazaranceğiz” tabirlerini de ekledi.
‘Doğu, Batı’ya temel kıymetin üretim, değerli madenler, doğalgaz ve petrol olduğunu öğretiyor’
Ekonomist ve müellif Bartu Soral ise Türkiye’nin evvela üretim iktisadını kurarak ‘oyun kurucu’ rol üstlenmesi gerektiğini belirtiyor. Soral, dünyada ekonomik alanda yaşanan rekabeti şu biçimde anlattı:
“Dünyayı iki kutba ayırıp pahalandırmak lazım. Hakikaten iki kutup içinde bir ekonomik çaba başladı. Bu aslında son 15 yıldır biriken bir gazdı ve bugün artık vakti geldi. Ukrayna krizi üzerinden ABD ve AB’nin bir kısmına karşı Rusya, Çin, Hindistan, Kuzey Kore ve İran’ın olduğu bir savaş. Dünyada finansal süreçlerden edilen kârlar, üretimden ve gerçek kesimden edilen kârların kat be kat üstüne çıktı. Finansal süreçlerde 1.27 katrilyon dövizin yüzde 88’i dolar ile yapılan süreçler. Burada doların ne kadar hakim ve rezerv para durumunda olduğunu görüyoruz. Bu 1.27 katrilyonluk döviz sürecinin yüzde 49’u Londra’da yüzde 25’i de New York’ta yapılıyor. Yani Anglo-Saksonlar paraya hakim durumda. Dünya ihracat birincisi Çin, en büyük doğalgaz tedarikçisi Rusya, değerli madenlerde Rusya’nın büyük bir hakimiyeti var, bu sebeple şunu görüyoruz: Karşılık kıymeti olmayan paraya Batı hakim. Doğu ise Batı’ya temel pahanın üretim, değerli madenler, doğalgaz ve petrol olduğunu öğretiyor.”
‘Türkiye’nin her yıl yaklaşık 220 milyar dolar döviz bulması lazım’
“Bu değerlendirmeler karşılığında Türkiye’ye baktığımızda Türkiye’nin her yıl yaklaşık 220 milyar dolar döviz bulması lazım” diye devam eden Soral, “Türk iktisadı dolara, euroya karnından bağlı hale geldi. Bunu sürdürebilmek için dövize gereksinim var. Bu ölçü 2002’lerde yıllık 25-30 milyar dolardı, 20 yıl daha sonra 220 milyarlara geldi. Zira Türkiye yanlış para, kamu, maliye, borçlanma siyasetleri kararında dövize, ithalata bağımlı bir ekonomik sisteme oturdu” dedi.
‘Türkiye jeopolitik olarak hayli güzel bir noktada’
Türkiye’nin BRICS’e katılmasının getireceği artılar ve eksiler olduğunu söz eden Soral, şunları söylemiş oldu:
“Türkiye’nin bugün mevcut bulunduğu NATO ittifakıyla aslına bakarsanız bir eksiler manzumesi. Türkiye’nin temel sorunu hangi ittifakla yürüyeceği yahut nasıl bir ittifak değişikliği yapacağı değil bu düştüğü bataktan nasıl çıkıp yine üretim iktisadına döneceğidir. Türkiye üretim kaidelerini bu kadar sönümlendirdiği, orta malların üretiminden 2002’den beri peyderpey çekildiği ve Türkiye’yi ithalat cenneti yaptığı noktada, Türkiye’nin bugün hangi ittifakta kalalım tartışmasından çok, bu bataktan nasıl çıkacağını konuşması lazım. Türkiye jeopolitik olarak epey âlâ bir noktada lakin ekonomik olarak oyun kurucu değil. Üretim ve teknoloji olarak oyun kurucu iktisadi güç olmanız lazım ki BRICS üzere platformlarda önemli kelam sahibi olabilesiniz.”
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.